Fretteren is een vorm van jagen waarbij gebruik gemaakt wordt van fretten. Er wordt meestal gejaagd op konijnen, maar soms ook op ratten en muizen. De taak van de fret is om het konijn uit zijn hol te jagen (en niet om het te vangen of te doden). Vervolgens kan het dier gevangen worden in een net of een kooi die voor de uitgang van het hol is geplaatst. Soms wordt er gebruik gemaakt van een jachtvogel of geweer om het vluchtende konijn te vangen. Bij al deze vormen is een getrainde hond handig voor het opsporen (en soms vangen) van de dieren waarop gefretteerd wordt.

Waarom fretteren?
Fretteren is 'stille manier' van jagen. Denk bijvoorbeeld aan: sportvelden, begraafplaatsen, kwekerijen of bestrijding van ratten onder gebouwen. Op deze locaties kan niet of moeilijk met een geweer worden gejaagd door te kleine oppervlaktes, mogelijke hagelschades of gevaar. Wel veroorzaken konijnen en ratten hier soms overlast door burchten te graven. Dit kan leiden tot gevaarlijke of ongewenste situaties. Als konijnen holen graven op sportvelden, bestaat de kans op enkel- of beenblessures bij spelers die in het hol trappen. Als konijnen holen graven onder het spoor, dan kan dit tot levensgevaarlijke situaties leiden.

Fretteren als jachtmethode
Met fretten kan het hele jaar door gejaagd worden. Het gebruik van netten of kooitjes maakt het mogelijk dat er geselecteerd kan worden. De konijnen worden levend gevangen. Drachtige of zogende konijnen kunnen bijvoorbeeld weer losgelaten worden zonder lichamelijk letsel.

Bij het fretteren wordt gebruik gemaakt van de nieuwsgierigheid van de fret, niet van zijn drang om een prooi te doden. Uit nieuwsgierigheid doorzoekt de fret de konijnen- en/of rattenholen en daarbij jaagt hij de aanwezige dieren eruit. Konijnen en ratten zien de fret als een gevaarlijk roofdier dat ze liever ontvluchten. Daarom nemen ze de benen en rennen het hol uit. Het is van belang dat de fret geen honger heeft als hij moet werken. In dat geval zal hij namelijk proberen de prooi te bemachtigen en ervan gaan eten. Als hij zijn buik vol heeft gegeten, zal hij in slaap vallen in het hol.

Materialen en vergunningen

Soms wordt er gefretteerd met een zender of muilkorf. Door de zender kan de fret onder de grond gelokaliseerd worden. Als de fret de bouw niet meer uitkomt, dan kan de fretteur met de zender nagaan waar het dier zich bevindt. Als de fret in slaap is gevallen of vast zit, zal hij uitgegraven moeten worden.

Muilkorven worden (helaas) soms gebruikt. Dit hoort niet nodig te zijn, omdat een goede fret het konijn niet zal aanvallen en ondergronds opeten, maar alleen verjagen. Als ze gebruikt worden bij de jacht op ratten, hebben fretten juist hun tanden nodig om zich te kunnen verdedigen tegen de ratten. Ratten kunnen zich fel verdedigen in panieksituaties. Fretten kunnen daarbij ernstig gewond raken en zelfs overlijden. 

Fretteervergunning
Naast een goede fret is voor fretteren met netten of jachtvogel een fretteervergunning verplicht. Wanneer er een geweer wordt gebruikt, dan is een jachtakte verplicht. Meer informatie hierover is hier te vinden.

Hoe gaat het fretteren in zijn werk?

Als er goede fretteerfretten, materiaal en toestemming van de landeigenaar is, kan er gefretteerd worden. Ik ben met John mee geweest om te fretteren. Hieronder een verslag van deze beleving:

De fretten worden meegenomen in elk een eigen (klein) kistje. Kistjes zijn het veiligste voor de fret. Als de fret in een zak meegenomen wordt, kan het makkelijker gebeuren dat er op gestaan wordt of het dier geplet wordt. Vaak wordt er bij voorkeur gefretteerd met moertjes. Zij zijn kleiner. Hierdoor passen ze beter in de konijnenholen. Als een konijn in paniek een doodlopende gang in loopt (met de fret op zijn hielen), dan kunnen de fret en het konijn elkaar nog passeren (als het konijn omkeert). Bij een grote fret kan het konijn niet omkeren en zal de fret het konijn doden. Bij een kleine fret kan het konijn er wel langs.
Voordat er gefretteerd kan worden, moeten de konijnenholen afgedekt worden met netten. Hiervoor moet de fretteur het terrein kennen. Anders kunnen de konijnen wel eens uit uitgangen springen waar geen net voor ligt. De netten worden over de uitgang gelegd. Aan de bovenkant zit het net vast met een pin. Als het konijn dan in volle vaart in het net duikt, dan wordt hierdoor het net dichtgetrokken.
Als de netten klaarliggen, is het tijd om de fretten in te zetten. De fretten hebben er ook meteen zin in. Het jagen op konijnen zit nog in de fret. De fret is en blijft een roofdier. Toch zijn niet alle fretten geschikt voor het werk. Ze mogen niet (te) schrikkerig, angstig of juist te fel of te groot zijn. Bij voorkeur wordt er ook gewerkt met albino's. Die zijn goed te zien door hun witte vacht.
De fret wordt door de fretteur in het hol gezet. Daarna is het afwachten. Er komt of een fret naar buiten gewandeld, of een konijn naar buiten gevlogen. Soms is het geduld hebben, want dan blijkt de bouw groter dan verwacht. Soms ook niet, dan is de fret al binnen enkele seconden omgekeerd en kijkt vragend "waarom zet je mij in een doodlopende gang?" De fretten blijven overigens niet vastzitten in de netten. Nog een voordeel van kleine fretten: zij passen tussen de mazen van het net door. Hieronder een foto van een fret die door de vangkooi gaat.
Daarna op zoek naar een andere bouw. Konijnen hebben niet altijd een vast hol waar ze zitten. Voor de veiligheid houden ze er meerdere op na. Uit een bouw waar de ene dag geen konijnen zitten, kunnen er de volgende dag soms meerdere gehaald worden. De fretteur let daarom ook op sporen van gebruik. Als er verse konijnensporen te vinden zijn, is de kans groter dat er konijnen te vinden zijn.
Zodra een konijn gevangen is, wordt het dier gedood door de fretteur. Daarna mogen de fretten er ook even aan snuffelen. Het is tenslotte ook een beetje hun buit. De fret heeft dan de neiging het konijn voor de zekerheid nog maar eens dood te bijten. Je weet tenslotte maar nooit!  Voor de fretten is het fretteren een grote uitdaging. Daarmee wordt niet alleen hun jachtinstinct geprikkeld, ook is het voor ze een hele uitdagende en spannende manier om aan het werk te zijn. Het vinden van een konijn is voor de fretten al een grote beloning.
Fretteren is een samenspel tussen de fret(ten) en de fretteur. Een goede band met de fretteerfret is essentieel voor het slagen van de jacht. Een fret die niet gewend is om gehanteerd te worden, kan bijvoorbeeld bijten als hij opgepakt wordt. Of hij weigert het hol te verlaten. Om dit te voorkomen, is het van belang dat er een vertrouwensband met het dier is en hij dagelijks gehanteerd wordt. Dat vergt veel tijd en aandacht, maar levert ook wat op. Door de fret goed te kennen, is het ook makkelijker te voorspellen wat hij zal doen tijdens 'de jacht'.

Vragen over fretteren of wil je meer weten? Bekijk dan deze website eens.