Wat is het verschil tussen kleuren, aftekeningen en soorten fretten?

Een fret komt in verschillende kleuren en aftekeningen voor. Kleuren, soorten en aftekeningen blijken in praktijk nog wel eens door elkaar gehaald te worden. Hieronder worden de verschillen schematisch weergegeven. Onder deze tabel zijn foto's van fretten te vinden in verschillende kleuren, aftekeningen en soorten.

Frettenkleuren	Een kleur geeft aan welke kleur de haren van het dier zijn. Een kleur is bijvoorbeeld de wildkleur (of, om het simpel te houden, blauw, rood en groen)
Aftekeningen	De aftekening van een dier zegt iets over de verdeling van de vlekken. Een voorbeeld van een aftekening is de panda (of ter vergelijk: stippen, vierkantjes en strepen aftekeningen).
Angorafretten	Een angora ('langharige fret') kan in alle kleuren en aftekeningen voorkomen. Deze fret heeft een langharige vacht. Dit is geen apart soort of ras.
Soorten fretten	Er zijn geen verschillende soorten fretten. Verschillende soorten dieren zijn bijvoorbeeld de fret en de wezel. Of de hond en de kat.

Frettenkleuren

Albino's

Albino fretten zijn geheel wit met rode ogen. Een albino heeft geen pigment, dus kan nooit aftekeningen hebben. Albino's zijn soms spierwit en soms vrij geel tot -in extreme gevallen- oranje. Dit komt echter niet door de kleur, maar door het huidvet dat ze aanmaken. Dit geeft de gele verkleuring. Daarom zie je in de praktijk vaak dat met name ongecastreerde mannen gelig zijn. De vrouwtjes zijn vaker (OMO) wit. Soms wordt een albinofret ook Red Eyed White genoemd. 

Dark Eyed White (DEW)

Dark Eyed White is, zoals de naam al doet vermoeden, een witte fret met zwarte ogen. Soms wordt er ook gesproken van fretten met blauwe (BEW)en groene (GEW?) ogen. Mijn persoonlijke mening is dat het meer grootspraak is, want die ogen lijken alleen in een bepaalde lichtval wat anders qua kleur. De DEW is een fret met een witte vacht. Er bestaat ook zoiets als de Marked DEW. Dat zijn DEW fretten met lichte aftekeningen, soms is de staart gekleurd of hebben ze een zwarte (lichte) streep over de rug lopen. De DEW heeft robijnrode ogen. Deze kleur valt onder de zogeten specials. Dit kan gepaard gaan met (ernstige) gezondheidsproblemen en doofheid.

Sandy

De sandy is een fret met lichtbruine poten en staart (zandkleurig). Ook de vacht is (soms zeer) lichtbruin gekleurd. De fret heeft een lichte ondervacht. De fret heeft een beetje de kleur van koffie met teveel melk, de kleur van zand, caramel of kaneel. De neus is licht van kleur, meestal roze. De ogen zijn bordeaux-rood tot zwart. Soms lijken de ogen in een bepaalde lichtval rood te zijn.

De sandy-colour komt in veel verschillende tinten voor. Dit kan varieren van zeer lichtbruin tot donkerder bruin. Door deze verschillende tinten zijn er ook verschillende benamingen voor deze kleur ontstaan. Andere benamingen zijn champagne, cinnamon, kaneel, royal orange of pastel. In Amerika wordt er onderscheid gemaakt tussen sandy (champagne) en cinnamon.

Chocolade

Chocola kan gezien worden als 'tussenkleur' tussen sandy en wildkleur. De fret is te licht om een wildkleur te zijn, maar ook weer te donker om sandy te zijn. De poten en staart van de fret zijn donkerbruin, maar niet zwart. Deze fret heeft zwarte ogen.

Wildkleur

De wildkleurige fret lijkt op zijn wilde broer 'de bunzing'. Sommige fretten zien er qua uiterlijk zelfs bijna hetzelfde uit als de bunzing. De wildkleur heeft donkere (zwarte of zeer donkerbruine) aftekeningen aan de poten en staart. Het dier heeft donkere (donkerbruine tot zwarte) punten aan de dekharen en de ondervacht is licht gekleurd. De ondervacht kan wit zijn, maar ook een gele zweem hebben. Vaak hebben de wildkleuren een duidelijk afgetekend masker. De kleur van de ogen is zwart. De neus is roze, zwart gestippeld of zwart.

Een donkere wildkleur wordt vaak ten onrechte verward met een frunzing. Dat een fret eruit ziet als een bunzing betekent absoluut niet dat dit ook een bunzing of frunzing is. Een frunzing heeft meer kenmerken dan alleen de donkere vacht! Andere benamingen voor wildkleur zijn sable (engels voor wildkleur), black sable (= donkere wildkleur), BLA (Bunzing Look Alike) en soms zwart.

Hieronder zijn een aantal wildkleuren te vinden. Hierbij is goed te zien dat de kleur varieert van licht naar donker. In de zomer en winter verkleuren wildkleuren nog weleens. De meeste wildkleuren worden lichter en krijgen een vager masker. Sommige wildkleuren worden in de winter juist donkerder.

Zwart

Naast de wildkleurige fretten zijn er ook zwarte fretten. Dit zijn hele donkere fretten met een donkere neus en vaak een witte bef en oorranden. Deze fretten hebben geen masker. Andere benamingen voor de zwarte fret is blackself (bij de 'lichtzwarte fretten) of black solid (voor de echt zwarte dieren). Op de foto's hieronder is de fret met het tuigje eigenlijk niet helemaal zwart (hij heeft tekening op zijn gezicht), maar wel de donkere neus. Op de andere foto's is een echt zwarte fret te zien.

Aftekeningen

Nu we de verschillende kleuren van de fretten op een rijtje gezet hebben, is het tijd voor de aftekeningen bij de fret. De aftekening is het 'motiefje' wat de fret aan heeft. Voor de vrouwen onder ons: de kleur is bijvoorbeeld een groene jas. De aftekening of motiefje is een groene ruitjesjas of streepjesjas of een jas met afbeelding van Mickey Mouse. De aftekening vertelt iets over de kleurverdeling.

Geen (bijzondere) aftekeningen

We beginnen simpel. We beginnen met fretten die geen aftekening hebben. Dat zijn altijd de albino's. Maar ook bij sandy's, chocolaatjes en wildkleuren kun je spreken van 'geen aftekening' als ze geen bijzondere aftekening hebben, anders dan het masker. 

Het masker

Hoewel het masker geen specifieke aftekening is, is het wel interessant om hier even naar te kijken. De maskers, die met name bij de wildkleurfret en ook de chocoladevariant goed te zien zijn, kunnen varieren van zeer licht tot erg donker. Ook wordt er weleens onderscheid gemaakt tussen geen masker, het gewone masker ('Zorro'), het V-masker en het T-masker.

Witvoet

Witvoeten worden ook wel harlekijn of mitts genoemd. Harlekijn wordt in Belgie en Duitsland vaker gebruikt. Mitts is de letterlijke vertaling van 'witvoet' uit het Engels. Witvoet is - zoals de naam al doet vermoeden - een fret met witte voeten. De witvoet heeft vrijwel altijd ook een witte bef. Het masker is vaak wat lichter qua kleur. Bij Nederlandse fretten zie je vaak dat een fret witte tenen heeft. De Amerikaanse witvoeten hebben soms witte sokken tot aan hun knieen en soms zelfs echt witte poten. 

Colour-points

In Amerika wordt ook onderscheid gemaakt met de colour-points. Dat zijn fretten met een V-masker en duidelijk zwarte (of bruine) poten en staart, maar een met name 'wit lichaam'. Deze fretten doen qua tekening denken aan Siamese katten.

Blaze

Blaze is een aftekening waarbij de fret een witte streep over de kop heeft. Een goed getekende blaze heeft niet alleen een streep over de kop, maar ook witte voeten, een witte bef, witte knieen en ook vaak witte vlekken op de buik en staart. Deze aftekening wordt met name bij wildkleurige fretten gezien. De blaze verkleurt nog weleens. Sommige fretten zijn na een paar jaar vrijwel helemaal wit (zie verzilveren hieronder). De blaze wordt ook wel badger of 'dassenstreep' genoemd. Deze aftekening valt onder de zogeten specials. Dit kan gepaard gaan met (ernstige) gezondheidsproblemen en doofheid.

Panda

De panda is bijna gelijk aan de blaze. Echter, in plaats van een witte streep over de kop, heeft dit dier een witte kop. Soms hebben ze nog wel gekleurde oogranden, maar nooit een duidelijk masker. Panda's hebben ook witte voeten en een witte bef. Deze aftekening valt onder de zogeten specials. Dit kan gepaard gaan met (ernstige) gezondheidsproblemen en doofheid.

Polkadott en andere onregelmatige vlekken (bonte fretten)

Fretten met veel witte vlekken/aftekeningen, worden Polkadotts genoemd. Deze dieren zouden best weleens 'mislukte' blaze's en panda's kunnen zijn waar verder mee gefokt is. In Amerika wordt deze aftekening niet eens beschreven en ook bij het zoeken op internet duiken er weinig verschillende foto's op. Niet alleen de Polkadott, maar ook fretten met andere onregelmatige (witte) vlekken kunnen duiden op de zogeten specials. Dit kan gepaard gaan met (ernstige) gezondheidsproblemen en doofheid.

Verkleuren en verzilveren

Sommige fretten verzilveren gedurende hun leven. Dit is vaak te zien bij de specials (fretten met bonte aftekeningen), maar ook de gewone witvoet verzilvert vaak. Bij de foto's hieronder is op de bovenste rij Demmi te zien, een Amerikaanse wildkleur blaze. Zij was op haar vijfde levensjaar al spierwit. De onderste rij is Artax, een Nederlandse witvoet. Hij is op zesjarige leeftijd een stuk minder extreem verkleurd dan Demmi. 

Angora's

Tenslotte nog de angora. De angora kan ik diverse kleuren en aftekeningen voorkomen. Kenmerkend voor de angora is de lange vacht. Een fret met langer haar hoeft niet per se een angora te zijn! Angora's hebben een lange vacht, maar geen ondervacht. Ook wordt er vaak gezien dat ze (korte) haartjes op hun neus hebben.

Bij de angora komen er helaas gezondheidsproblemen voor, met name in de fok. Moertjes geven niet altijd (voldoende) melk.
Lees hier meer over bij 'specials'.

Enkele kanttekeningen

Allereerst:
Meer lezen over dit onderwerp kan o.a. op de site van de American Ferret Assocation. Zij hebben een Color- and Pattern Standard.

Verder:
Met dit onderwerp wil ik geenzins aanmoedigen om 'kleurtjes te gaan sparen'. Hier is meer te lezen over de (genetische) afwijkingen die voorkomen de afwijkende aftekeningen en de angora. De gezondheidsproblemen waar deze fretten mee te kampen hebben, mogen NOOIT opwegen tegen het 'speciale' van de aftekening en/of de vachtstructuur.

Daarnaast wil ik natuurlijk de mensen van het Frettenforum bedanken die foto's ingestuurd hebben.